Rehabilitacja po udarze mózgu

Udar mózgu to ogólnie mówiąc obumarcie lub uszkodzenie jego części wskutek zatrzymania dopływu krwi do tkanek narządu. Udar jest jedną z częstszych przyczyn zgonów, notowanych szczególnie wśród ludzi starszych, chociaż ostatnie statystyki pokazują, że dotyka on coraz szerszy krąg osób w wieku poniżej 40 lat. Z pewnością wpływ na ten fakt ma ciągły pośpiech, życie w stresie, nieodpowiednie odżywianie, niedostatek ruchu. Faktem jest, że skutkiem udaru jest uszkodzenie tkanek mózgowych, co powoduje upośledzenie funkcji nadzorowanych przez obszar dotknięty wylewem, zaś rehabilitacja po udarze jest procesem żmudnym i nie zawsze prowadzi do powrotu do całkowitej sprawności.

Wśród skutków udarów najczęściej występują:

• Problemy z artykulacją a czasem całkowity zanik mowy
• Zaniki pamięci
• Problemy ze zrozumieniem wypowiadanych słów, liczeniem, pisaniem, czytaniem
• Zaburzenia równowagi, problem z utrzymaniem pozycji pionowej
• Paraliż połowy ciała: ręka, noga, połowa twarzy,
• Trudności w przełykaniu
• Zaburzenia koordynacji ruchu

Osoba dotknięta udarem w znacznym stopniu traci umiejętność samodzielnego wykonywania najprostszych czynności. Wymaga stałej opieki zarówno zespołu lekarzy, jak i rehabilitantów, psychologów, logopedów.

Kiedy rozpocząć rehabilitację?

Gdy stan chorego ustabilizuje się, wskazane jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie procesów rehabilitacyjnych, aby jak najszybciej przywrócić choremu funkcje motoryczne i poznawcze. Związane jest to z właściwością komórek mózgowych, które charakteryzują się największą plastycznością i zdolnością do naprawy w pierwszych tygodniach po udarze. Sprawne obszary mózgu przejmować mogą funkcję obszarów, które uległy uszkodzeniu wskutek wylewu. Wykorzystanie tej cechy jest kluczowe dla szybkiego powrotu do sprawności.

Rehabilitacja po udarze rozpocząć się może już w pierwszej dobie hospitalizacji, jeżeli pozwala na to stan chorego. Szczególnie ważna jest szybka rehabilitacja u chorych dotkniętych udarem niedokrwiennym. Do 3 tygodni trwa rehabilitacja w szpitalu, a następnie rozpoczyna się żmudny proces rehabilitacji w specjalistycznych zakładach lub domowej. Rehabilitacja przeprowadzana w domu pacjenta ma szczególnie korzystne działanie, ponieważ chory znajduje się w znanym otoczeniu, co daje mu komfort psychiczny i postępy rehabilitacyjne są większe.

Zakres zabiegów rehabilitacyjnych i fizjoterapeutycznych jest ustalany każdorazowo dla indywidualnego pacjenta. Zależny jest od rodzaju przebytego udaru i zakresu uszkodzeń mózgu.

Rehabilitacja po udarze: główne zadania rehabilitanta i fizjoterapeuty:

• Rehabilitacja unieruchomionych kończyn
• Reedukacja chodu
• Przywrócenie zdolności mowy
• Redukcja patologicznego napięcia mięśniowego
• Utrzymanie ruchomości stawów
• Odbudowa czucia powierzchniowego
• Przywrócenie koordynacji ruchowej

Proces powrotu do zdrowia po udarze jest żmudny i długotrwały. Wymaga zaangażowania zarówno opiekunów, na których spoczywa główny ciężar organizacyjny i finansowy, jak i samego pacjenta, od którego zaangażowania zależy postęp rehabilitacji. Fizjoterapeuci i rehabilitanci we współpracy z lekarzami i psychologiem mają ułatwić powrót do zdrowia i samodzielności pacjenta po udarze poprzez odpowiednie dopasowanie zabiegów i ich wdrożenie. Niebagatelne znaczenie ma także przeszkolenie opiekunów w zakresie właściwego postępowania  przy pielęgnacji chorego.